درمان قوز قرنیه

قوز قرنیه Keratokonus

بیماری قوز قرنیه یا کراتوکونوس (Keratokonus) اختلال در شکل و ضخامت قرنیه می‌باشد که قرنیه به جای اینکه سطح محدب و منظمی داشته باشد دچار نامنظمی شده و شبیه مخروط می‌شود. در این حالت دید فرد دچار مشکل شده و بیمار تاری دید دارد. قرنیه قسمت شفاف جلوی چشم است که نور را از خودش عبور می‌دهد و باعث همگرایی نور ورودی به چشم در یک نقطه روی شبکیه و تشکیل تصویر می‌شود. در صورتی که منظم بودن سطح قرنیه به هم بخورد پرتو‌های نور دیگر در یک نقطه روی شبکیه تقاطع نمی‌کنند و در نتیجه تصویر واضح تشکیل نمی‌شود و بیمار دچار تاری دید می‌شود. قوز قرنیه معمولا در هر دو چشم ایجاد می‌شود ولی می‌تواند شدت بیماری بسیار متفاوت در هر چشم بروز کند. قرنیه از ترکیب آب و پروتئینی به نام کلاژن تشکیل شده است. کلاژن موجود در قرنیه کمک می‌کند قرنیه شکل خود را حفظ کند و باعث انعطاف نسبی آن می‌شود.

علت به وجود آمدن قوز قرنیه

اگرچه قوز قرنیه برای سالیان طولانی مورد بررسی قرار گرفته است اما هنوز دلیل قطعی ایجاد آن شناخته نشده است. البته وجود برخی بیماری‌ها با قوز قرنیه ارتباط دارد. در حال حاضر ژنتیک و مالش مکرر چشم را دو علت اصلی ایجاد قوز قرنیه در نظر می‌گیرند. تقریبا از هر 10 نفر که مبتلا به کراتوکونوس یا قوز قرنیه هستند یک نفر دارای سابقه خانوادگی در قوز قرنیه است. برخی عوامل با قوز قرنیه در ارتباط هستند مانند:

• آلرژی‌های چشمی
• مالیدن زیاد چشم ها
• برخی بیماری‌ها مانند سندرم مارفان، سندرم اهلرزدانلوس، رتینیت پیگمنتوزا، حساسیت فصلی یا آلرژی فصلی

ظهور قوز قرنیه از دوره نوجوانی شروع می‌شود و تا دهه سوم زندگی معمولا ادامه دارد و به تدریج با بالا رفتن سن تا حدود 40 سالگی احتمال بروز آن کاهش می‌یابد.

تشخیص قوز قرنیه

با انجام معاینات و تصویر برداری‌های مختلف می‌توان مراحل اولیه قوز قرنیه را تشخیص داد. در صورتی که سابقه خانوادگی در ابتلا به قوز قرنیه دارید بهتر است هر سال تحت معاینات دوره ایی چشم پزشکی قرار بگیرید. اما اگر بخواهیم از علائم شک برانگیز قوز قرنیه صحبت کنیم می‌توان به علائم زیر اشاره کرد:

• تاری دید پیش رونده و نیاز به تعویض عینک در فواصل زمانی کوتاه
• احساس خستگی زیاد چشم ها
• تمایل به مالیدن زیاد چشم ها
• دید مه آلود
• حساسیت به نور
• عدم توانایی استفاده از لنز‌های تماسی
• کاهش دید در شب
• سردرد

با وجود این علائم نمی‌توان گفت حتما قوز قرنیه دارید اما بهتر است معاینه شوید تا در مراحل اولیه بیماری چشمی تشخیص داده شود و درمان زودتر شروع شود.

درمان قوز قرنیه

شروع درمان قوز قرنیه با توجه به مرحله بیماری و پیشرفت آن تعیین می‌شود. فاکتورهایی مانند پیشرونده بودن یا نبودن قوز قرنیه، شدت قوز قرنیه، شدت تاری دید و میزان ضخامت و تحدب قرنیه در انتخاب نوع درمان موثر هستند. قوز قرنیه در پنج مرحله طبقه بندی می‌شود که شامل چشم نرمال،قوز قرنیه مشکوک، خفیف، متوسط و شدید می‌باشند.

در مراحل اولیه تشخیص در صورتیکه قوز قرنیه خفیف باشد ابتدا سعی بر این است که با عینک دید بیمار اصلاح شود. در صورتیکه قوز قرنیه پیشرفت کند و با عینک دید بهتر به دست نیاید، با استفاده از لنز‌های تماسی دید اصلاح می‌شود. لنزهای تماسی انواع متفاوتی دارند:

لنز RGP (Rigid Gas permeable lens)

این لنز‌ها همانطور که از اسم آن‌ها مشخص است لنزهایی از جنس پلاستیک هستند که گاز اکسیژن را از خود عبور می‌دهند. این لنز‌ها یک لایه اشکی روی قرنیه ایجاد می‌کنند که باعث اصلاح شکل قرنیه شده و دید بهتری ارائه می‌دهند. استفاده از این لنزها کمی مشکل است و همه‌ی افراد نمی‌توانند آن‌ها را روی قرنیه خود تحمل کنند. از جهت ریسک عفونت این لنزها نسبت به لنز‌های تماسی نرم، کم ریسک‌تر هستند. گذاشتن و برداشتن این لنز‌ها و مراقبت از آن‌ها نیز بسیار راحت است.

لنز اسکلرال Scleral Lens

لنز اسکلرال بر روی اسکلرا یا صلبیه یا قسمت سفید رنگ چشم قرار می‌گیرد. این لنز‌ها دید بسیار خوبی برای بیماران به وجود می‌آورند و چون به جای اینکه رو قرنیه قرار بگیرند روی اسکلرا فیت می‌شوند تحمل آن‌ها راحت‌تر از لنز‌های RGP است. این لنز‌ها به طور اختصاصی برای هر شخص ساخته می‌شوند. داخل این لنز‌ها با سرم یا اشک مصنوعی پر می‌شود و کاملا روی قرنیه نامنظم فیت می‌شود. قیمت این لنز‌ها از سایرین بالاتر است.

لنز نرم

تحمل این لنز‌ها معمولا راحت از لنز‌های RGP  است ولی کمتر مورد انتخاب برای درمان قوز قرنیه هستند. بیشترین رضایت را بیماران از این نوع لنز از نظر راحتی در استفاده دارند. اما دید با کیفیت کمتری به بیمار می‌دهند. همچنین این لنز‌ها در مراحل اولیه قوز قرنیه بیشتر کاربرد دارند.

لیزر کراس لینک CXL

در مراحلی از قوز قرنیه که در حال پیشرفت هست از روشی برای کند کردن یا متوقف کردن این روند استفاده می‌شود. این روش استفاده از لیزر کراس لینک CXL است. در این فرآیند با استفاده از تاباندن امواج ماوراءبنفش پس از ریختن قطره ریبوفلاوین ویتامین B1 به سطح قرنیه، ساختار کلاژنی قرنیه را تقویت کرده و باعث ایجاد پل‌های جدیدی بین این رشته‌ها می‌شوند و روند پیشرفت قوز قرنیه را متوقف می‌کند. معمولا نیاز است که سطح بیرونی قرنیه (اپیتلیوم) برای جذب بهتر ریبوفلاوین و افزایش اثربخشی، برداشته شود.

در موارد خفیف‌تر بیماری گاهی امکان عمل پی آر کی اختصاصی Customized PRK یا حتی کاشت لنز داخل چشمی ICL وجود دارد. در مراحل پیشرفته‌تر قوز قرنیه وارد مراحل جدیدی از درمان می‌شویم. قرار دادن رینگ درون قرنیه جهت منظم کردن قرنیه و بهبود دید بیمار استفاده می‌شود. قرار دادن رینگ در اتاق عمل سرپایی با قطره بی‌حسی انجام می‌شود. معمولا دوره نقاهت کوتاهی دارد و برخلاف کراس لینکینگ که جلوگیری از پیشرفت قوز قرنیه بود اینجا هدف بهبود دید فرد است. گاهی درمان‌های بالا بصورت ترکیبی با توجه به شرایط هر فرد انتخاب می‌شوند و در انتهای درمان دید بیمار را بهبود می‌بخشند.

پیوند قرنیه

آخرین مرحله درمان در قوز قرنیه پیشرفته، پیوند قرنیه است. پیوند قرنیه جراحی تعویض بخش کوچک یا کل قرنیه بیمار با بافت قرنیه اهدایی سالم است. این روش مزایا و ریسک‌های خودش را دارد و در طی معاینات توسط جراح چشم پزشک مشخص می‌شود که آیا بیمار کاندید جراحی پیوند قرنیه می‌باشد یا نه و چقدر از این عمل جراحی بهره می‌برد. مراقبت‌ها و دوره‌ی نقاهت در جراحی پیوند قرنیه بسیار بیشتر از سایر روش‌های ذکر شده می‌باشد.زمانی پیوند قرنیه به بیمار مبتلا به قوز قرنیه پیشنهاد می‌شود که راه دیگری برای درمان وجود نداشته باشد و قرنیه بیمار با روش‌های کم تهاجمی‌تر مانند لنزهای اسکلرال قابل اصلاح نباشد. همچنین پیوند قرنیه در زمانی که قرنیه بسیار نازک شده باشد و احتمال پارگی آن وجود داشته باشد از انتخاب‌های درمان قوز قرنیه است.

بعد از پیوند قرنیه با توجه به شرایط چشم بیمار درمورد لزوم استفاده از عینک یا لنز‌های تماسی تصمیم‌گیری می‌شود.

پیشگیری از قوز قرنیه

در حال حاضر هیچ راهی برای پیشگیری قطعی ابتلا به قوز قرنیه وجود ندارد اما با رعایت برخی نکات ممکن است ریسک ابتلا کاهش یابد:

• جلوگیری از مالیدن بیش از حد چشم ها
• معاینات دوره ایی چشم پزشکی به خصوص در صورت مثبت بودن سابقه خانوادگی قوز قرنیه
• درمان حساسیت‌های چشمی

دید کامل پس از پیوند قرنیه!

یکی از مسائل مهم در انتخاب روش جراحی پیوند قرنیه، واقع بینی بیمار و انتظار وی از نتیجه جراحی است. در جراحی پیوند قرنیه در درمان بیماری قوز قرنیه لازم است این نکته در نظر گرفته شود که این جراحی مانند هر جراحی کوچک یا بزرگ دیگری ریسک‌ها و خطراتی دارد. وقتی این درمان به بیمار پیشنهاد می‌شود اگرچه احتمال منافع جراحی برای بیمار بیشتر است، اما احتمال بروز عوارض بعد از جراحی نیز ممکن است. همچنین زمانی که چشم دچار مشکل مهمی در ساختار قرنیه هست با عمل جراحی تلاش می‌شود تا دید با کیفیت برای بیمار فراهم شود اما نباید انتظار غیر منطقی از نتیجه جراحی داشت. جراح چشم پزشک قبل از جراحی درصد موفقیت عمل و ریسک‌های موجود در جراحی را به بیمار توضیح می‌دهد و حدود انتظارات بعد از عمل را مشخص می‌کند که این میزان موفقیت بعد از عمل جراحی در هر بیمار متفاوت است و قابل تعمیم به همه نمی‌باشد.

هزینه عمل جراحی قوز قرنیه چقدر است؟

همانطور که گفته شد با توجه شدت بیماری قوز قرنیه نوع درمان انتخاب می‌شود و به همین جهت هزینه اعمال جراحی یا درمان‌های مختلف، باهم متفاوت هستند. شما می‌توانید از طریق سایت یا شماره‌های کلینیک با ما در ارتباط باشید و از هزینه جراحی‌ها مطلع شوید.