سندرم چشم دیجیتال
امروزه صفحه نمایش‌های دیجیتال، بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی ما هستند و به یکی از نیازهای اصلی زندگی تبدیل شده‌اند، اما فراموش نکنید که چشمانتان هم به استراحت نیاز دارند. به مجموعه‌ای از علائم و مشکلاتی که در اثر استفاده طولانی‌مدت از کامپیوتر و سایر صفحه نمایش‌های دیجیتال مانند موبایل و تبلت ایجاد می‌شود، سندرم چشم کامپیوتر یا Computer Vision Syndrome (CVS)گفته می‌شود که با نام سندرم چشم دیجیتال نیز شناخته می‌شود. این سندرم، هم کودکان و هم بزرگسالان را درگیر می‌کند و شیوع آن، رو به افزایش است.
کارکردن و تمرکز طولانی‌مدت با صفحه نمایش‌های دیجیتال، باعث فشار زیاد روی عضلات چشم، به ویژه عضلاتی که مسئول فرآیند تطابق هستند، می‌شود. بنابراین فعالیت طولانی‌مدت با صفحه نمایش‌ها، می‌تواند باعث خستگی عضلانی و احساس سنگینی در چشم شود. بنابراین، برای پیشگیری از این سندرم باید اقدامات احتیاطی را هنگام استفاده از رایانه رعایت کنیم تا از بروز آسیب‌های بیشتر جلوگیری شود.
علائم سندرم چشم کامپیوتر
علائم سندرم چشم کامپیوتر ممکن است در افراد مختلف، متفاوت باشد. به طور کلی، از علائم اصلی سندرم چشم دیجیتال می‌توان به خستگی چشم، درد کمر، گردن و شانه، تاری دید و دوبینی، قرمزی و خشکی چشم، و سردرد اشاره کرد. این علائم معمولا با کاهش استفاده از صفحه نمایش‌ها بهبود می‌یابند.
علل سندرم چشم دیجیتال
-
استفاده طولانی‌مدت از نمایشگرهای دیجیتال:
مهم‌ترین علت ایجاد سندرم چشم کامپیوتر، استفاده طولانی‌مدت و بدون وقفه از نمایشگرهای دیجیتال است. به علت تمرکز طولانی مدت، افراد به طور ناخودآگاه کمتر پلک می‌زنند و این مسئله باعث خشکی چشم می‌شود.
-
نور نامناسب محیط:
نور محیط باید به طور غیرمستقیم به صفحه نمایش بتابد. تابش نور مستقیم به صفحه نمایش، باعث بازتاب نور خیره‌کننده شده و فشار زیادی به چشم‌ها وارد می‌کند.
-
تنظیمات نمایشِ صفحه نمایش‌های دیجیتال:
روشنایی بسیار کم یا زیاد صفحه نمایش، فونت‌های ناخوانا و کوچک، و کنتراست نامناسب، موجب فشار به چشم، خستگی آن و سایر آسیب‌های ناشی از کار با مانیتور می‌شود.
-
مشکلات بینایی اصلاح نشده:
احتمال ابتلا به سندرم CVS، در افرادی که مشکلات چشمی درمان نشده از قبیل دوربینی، نزدیک‌بینی و آستیگماتیسم دارند، بیشتر است. این افراد برای واضح دیدن صفحه نمایش‌های دیجیتال، باید تلاش بیشتری کنند، که این امر موجب خستگی و فشار زیاد روی چشم‌ها می‌شود.
بیشتر بخوانید: آنچه باید درباره “ آستیگماتیسم نامنظم” بدانید
-
قرار گرفتن در معرض نور آبی:
قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور آبی ساطع شده از صفحه نمایشگرها، می‌تواند منجر به سندرم چشم کامپیوتر و تشدید علائم ناشی از آن شود. همچنین نور آبی در شب می تواند باعث اختلال در خواب شود. البته شواهد علمی برای مضر بودن نور آبی برای چشم‌ها وجود ندارد و استفاده از عینک های فیلتر کننده نور آبی (بلو کنترل) الزاما باعث کاهش علایم سندرم چشم کامپیوتر نمی شود.
-
موقعیت نامناسب صفحه نمایش:
تنظیم نادرست زاویه و فاصله صفحه نمایشگر از چشم، باعث خستگی چشم از کامپیوتر و درد در نواحی گردن و شانه می‌شود.
چند توصیه برای پیشگیری از سندرم چشم دیجیتال
کاهش مدت زمان استفاده از صفحه نمایش‌های دیجیتال، بهترین راه برای پیشگیری از سندرم چشم کامپیوتر است. اما اگر مجبور به استفاده از آن هستید، می‌توانید با انجام اقدامات ساده، امکان ابتلا به سندرم چشم کامپیوتر و علائم وابسته به آن را کاهش دهید و سلامت چشمان خود را حفظ کنید.
1. تنظیم محل قرارگیری صفحه نمایش:
صفحه نمایش باید در فاصله 50 تا 70 سانتی‌متر از چشم، و حدود 15 تا 20 درجه پایین‌تر از سطح چشم قرار بگیرد.
2. تنظیمات نمایشِ صفحه نمایش‌های دیجیتال:
روشنایی صفحه نمایش و کنتراست آن باید با نور محیط تناسب داشته باشد تا فشار زیادی به چشم‌ها وارد نشود. همینطور بهتر است اندازه فونت صفحه نمایش بزرگ خوانا باشد.
3. تنظیم نور محیط:
نور محیط نباید به طور مستقیم به صفحه نمایش برخورد کند، زیرا بازتاب نور خیره‌کننده از صفحه نمایش، باعث خستگی چشم‌ها از کامپیوتر می‌شود.
4. استفاده از قطره‌‌های چشمی:
استفاده از قطره اشک مصنوعی، می‌تواند سطح چشم را مرطوب نگه دارد و احتمال ابتلا به خشکی چشم و مشکلات ناشی از آن را کاهش دهد.
5. وضعیت ارگونومیک بدن:
وضعیت صحیح نشستن باید به گونه‌ای باشد که سر و گردن به جلو، پایین یا بالا خم نشوند و چشم‌ها در زاویه مناسبی نسبت به صفحه نمایش قرار بگیرند.
6. استفاده از قانون 20-20-20:
هنگام استفاده از صفحه نمایش‌های دیجیتال، هر 20 دقیقه یک‌بار، 20 ثانیه به فاصله 20 فوتی (حدود 6 متر) نگاه کنید تا خستگی و فشار روی چشم کاهش یابد. ایجاد وقفه‌های منظم و استراحت کافی، از آسیب‌های ناشی از مانیتور به چشم جلوگیری می‌کند.
7. پلک زدن مداوم:
کسانی که زیاد از صفحه نمایش‌های دیجیتال استفاده می‌‌‌‌‌کنند، به طور ناخودآگاه کمتر پلک می‌زنند و این مسئله باعث تبخیر اشک سطح چشم و در نتیجه خشکی آن می‌شود. اگر مجبور به استفاده طولانی‌مدت از صفحه نمایش‌های دیجیتال هستید پلک زدن را فراموش نکنید و به طور مرتب پلک بزنید.
8. استفاده از لنز تماسی و عینک اصلاحی:
اگر دچار مشکلات بینایی از قبیل نزدیک‌بینی، دوربینی یا آستیگماتیسم هستید، حتما از لنزهای تماسی یا عینک‌های اصلاحی استفاده کنید تا علائم سندرم چشم کامپیوتر به کمترین میزان ممکن برسد.
درمان سندرم چشم دیجیتال
به طور کلی، درمان قطعی برای سندرم چشم دیجیتال وجود ندارد. اما با رعایت اقدامات پیشگیرانه، می‌توان علائم ناشی از این سندرم را کاهش داد و به بهبود بینایی کمک کرد.
اولین اقدام برای درمان و کاهش علائم سندرم چشم کامپیوتر، کاهش مدت زمان استفاده از صفحه نمایش‌های دیجیتال و وقفه‌های کافی در هنگام استفاده از آن‌ها است. وقفه منظم و استراحت کافی، باعث کاهش خستگی چشم از کامپیوتر و بهبود علائم سندرم چشم کامپیوتر می‌شود.
درمان سندرم چشم دیجیتال، در افرادی که به دلیل مشکلات بینایی اصلاح‌نشده، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به چشم کامپیوتر هستند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این افراد می‌توانند با مراجعه منظم به چشم پزشک و تشخیص و درمان مشکل بینایی، علائم ناشی از سندرم CVS را کاهش دهند.
یکی از اقدامات درمانی برای کاهش علائم سندرم چشم دیجیتال، در افرادی که مشکلات بینایی اصلاح نشده دارند، استفاده از لنزهای تماسی یا عینک‌های اصلاحی است. همچنین این افراد، می توانند از عمل‌های لیزری برای اصلاح عیوب انکساری مانند فمتولیزیک، فمتو اسمایل و پی آرکی استفاده کنند.
با انجام اقدامات درمانی ذکر شده و اصلاح بینایی در افرادی که بیماری‌های چشمی درمان‌نشده دارند، می‌توان علائم سندرم چشم کامپیوتر و احتمال عود آن‌ها را کاهش داد.
نتیجه‌گیری
سندرم چشم کامپیوتر یکی از مشکلات رایج عصر دیجیتال است که به علائم ناشی از استفاده طولانی مدت از صفحه نمایش‌های دیجیتال گفته می‌شود که خستگی چشم و سردرد از شایع‌ترین این علائم هستند.
با کاهش زمان استفاده از صفحه نمایش‌ها و وقفه منظم در حین کار، سندرم چشم دیجیتال از بین رفته یا مشکلات کمتری ایجاد می‌کند. در صورتی که فرد مجبور به استفاده طولانی‌مدت از صفحه نمایش‌های دیجیتال باشد، باید اقداماتی برای بهبود محیط کار و اصلاح عادت‌های استفاده از صفحه نمایشگرها انجام دهد تا از آسیب مانیتور بر چشم و سندرم چشم کامپیوتر جلوگیری شود.
