قوز قرنیه
در این مقاله قصد داریم بدانیم علائم قوز قرنیه، دلایل ایجاد و نحوه پیشگیری از این بیماری چگونه است با ما تا پایان همراه باشید.
قوز قرنیه یا کراتوکونوس (keratoconus) یکی از بیماری‌های قرنیه است که در این حالت قرنیه تغییر شکل داده، نازک می‌شود و حالت مخروطی شکل می‌یابد. در قوز قرنیه اختلال در تولید و تخریب بافت کلاژن رخ می‌دهد. این تغییرات ممکن است در طول مدت‌ها سال ایجاد شود. در قوز قرنیه، ما آستیگماتیسم نامنظم و نزدیک بینی شدید داریم که دید افراد را مختل کرده و نیازمند درمان می‌کند. به طور معمول قوز قرنیه در سنین نوجوانی تا دهه سوم زندگی نمود پیدا می‌کند. احتمال بروز قوز قرنیه در سنین بالای ۴۰ سال کمتر است. اگرچه احتمال تشخیص کراتوکونوس در سنین بالاتر وجود دارد و به‌صورت خفیف می‌تواند دیده شود. احتمال بروز قوز قرنیه حدود ۲۰۰-۵۰ نفر در هر ۱۰۰.۰۰۰ نفر وجود دارد. معمولا قوزقرنیه در هر دو چشم ایجاد می‌شود ولی ممکن است در یک چشم شدید‌تر باشد.
علائم قوز قرنیه
علائمی که می‌تواند شک به داشتن قوز قرنیه را ایجاد کند شامل:
- دید تار و مه‌آلود
- نیاز به تعویض عینک در فاصله‌های زمانی کوتاه
- حساسیت به نور به خصوص هنگام رانندگی در شب
- احساس خارش و تمایل زیاد به مالیدن چشم‌ها
- دیدن هاله اطراف نور چراغ
- سردرد به تنهایی یا همراه با چشم درد
هر تاری دیدی به معنای قوز قرنیه نیست اما وقتی این تاری دید پیشرونده است و نیاز به تعویض عینک در مدت زمانی‌های کوتاه دارد شک به قوز قرنیه مطرح می‌شود. در افرادی که احساس می‌کنند هنگام رانندگی در شب دچار دید نامنظم شده‌اند، تحمل نگاه کردن به نور را ندارند و در برخورد با نور تمایل به بستن چشم‌ها پیدا می‌کنند یا اطراف نور چراغ‌ها هاله ایی می‌بینند بهتر است معاینات مربوط به قوز قرنیه انجام شود. در مورد سردرد نمی‌توان گفت که هر سردردی از علائم قوز قرنیه است اما همراهی سردرد با سایر علائم گفته شده در رابطه با قوز قرنیه می‌تواند بروز پیدا کند.
نکته بسیار مهم در رابطه با مالش زیاد چشم‌ها این است که مهم نیست شما قوز قرنیه دارید یا نه، این کار به قرنیه آسیب می‌رساند و در افرادی که احتمال بروز قوز قرنیه در آن‌ها بیشتر است سریع‌تر دچار این بیماری می‌شوند.
ممکن است شما از نظر ژنتیکی ریسک ابتلا به قوز قرنیه را نداشته باشید اما با مالیدن زیاد چشم‌ها باعث تغییر شکل قرنیه خود شوید و به سمت قوز قرنیه پیش بروید. مالش زیاد چشم‌ها می‌تواند به دنبال آلرژی‌های فصلی یا حساسیت باشند که در این حالت باید ابتدا بیماری و حساسیت درمان شوند تا خارش و تمایل به مالیدن چشم‌ها کمتر شوند.
علت ایجاد کراتوکونوس
علت ایجاد قوز قرنیه به طور دقیق مشخص و شناخته شده نیست. از جمله عواملی که باعث افزایش ریسک ابتلا به قوز قرنیه می‌شوند عبارتند از:
- عامل وراثت یا ژنتیک، احتمال بروز قوز قرنیه در فامیل درجه اول فرد مبتلا حدود ۱۰ درصد است.
- مالش زیاد چشم‌ها
- عفونت‌ها یا واکنش‌های التهابی زیاد چشم‌ها
- بیماری‌هایی مانند سندرم مارفان، رتینیت پیگمنتوزا، حساسیت فصلی یا آلرژی فصلی، آسم، سندرم اهلرز دانلوس، آپنه خواب
- بروز قوز قرنیه در مردم خاورمیانه بیشتر است.
آیا قوز قرنیه قابل پیشگیری است؟
این سوال ذهن افراد به خصوص کسانی که سابقه خانوادگی قوز قرنیه دارند را درگیر می‌کند که آیا امکان جلوگیری از بروز این بیماری وجود دارد؟
طبق مطالعات انجام شده قوز قرنیه قابل پیشگیری نیست اما با رعایت برخی نکات می‌توان ریسک ابتلا را کاهش داد. از جمله:
- جلوگیری از مالش زیاد چشم‌ها
- مطمئن باشید لنزهای شما به خوبی رو چشم فیت می‌شوند و کاملا اندازه هستند.
- معاینات دوره ایی چشم‌ها تا درصورت شک به قوز قرنیه سریع‌تر درمان شروع شود.
گاهی در قوز قرنیه، خود بافت قرنیه ممکن است دچار اسکار شود در ادامه لایه ایی از قرنیه که دسمه نام دارد آسیب ببیند و مایع وارد قرنیه شود و عارضه ایی به نام هیدروپس ایجاد شود. این شرایط ممکن است خود به خود بهتر شود ولی اسکار ناشی از آن روی قرنیه بماند و باعث تاری دید فرد شود.
در قوز قرنیه پیشرفته نیز احتمال ایجاد اسکار وجود دارد که دید افراد را بدتر می‌کند و ممکن است فرد را به سمت پیوند قرنیه ببرد. در مجموع با بروز این علائم در ارتباط با قوز قرنیه بهتر است هرچه سریع‌تر به چشم پزشک مراجعه کنید. زیرا شروع زودتر درمان قوزقرنیه به جلوگیری از پیشرفت آن و به‌دست آوردن دید بهتر با روشی راحت‌تر کمک می‌کند.
درمان‌های قوز قرنیه متفاوت و متنوع هستند که هم در راستای جلوگیری از پیشرفت قوز قرنیه و هم کمک به درمان آن عمل می‌کنند.