عمل تخلیه چشم
عمل تخلیه چشم و استفاده از پروتز چشم قدمت بسیار طولانی دارد. در حفاری‌های شهر سوخته، گوی شیشه‌ای در چشم یکی از اجساد یافت شد که نشان دهنده این قدمت می‌باشد.
منظور از تخلیه چشم خارج کردن کره چشم بصورت کامل می‌باشد. علت تخلیه‌ی چشم می‌تواند حوادث و تروما‌های شدید، انواع بیماری‌ها مانند سرطان، وجود تومور‌های بدخیم در چشم و کاسه چشم، مشکلات مادرزادی در چشم، نابینایی چشم همراه با درد، نابینایی چشم و تأثیر نامناسب در ظاهر فرد باشد.
3 روش تخلیه چشم
تخلیه‌ی چشم شامل سه روش می‌باشد:
۱- تخلیه داخل کره چشم و خروج محتویات داخلی یا اویسراسیون:
در این روش تخلیه بخش‌های داخلی چشم مانند قرنیه و عنبیه خارج خواهد شد. ماهیچه‌های خارجی اتصال دهنده اطراف حدقه چشم و صلبیه چشم باقی خواهد ماند و یک پروتز جایگزین محتویات خالی شده خواهد شد. از مزایای این روش این است که به دلیل برش کمی که در سطح چشم داده شده از نظر ظاهری اختلال کمتری در زیبایی فرد ایجاد خواهد کرد و حرکت چشم پس از گذاشتن پروتز در چشم بیشتر خواهد شد.
۲- تخلیه کامل کره چشم یا انوکلئاسیون:
در این روش کل کره چشم از حدقه خارج می‌شود اما عضلات اطراف آن دست نخورده باقی می‌ماند و یک چشم مصنوعی به دنبال این روش جراحی مورد نیاز است.
بیشتر بخوانید: همه چیز در مورد پیوند قرنیه
۳- تخلیه کل حدقه چشم
عمل تخلیه کل حدقه چشم، شامل چشم و تمامی عضلات اطراف چشم و سایر بافت‌های اطراف چشم یا اگزانتراسیون می باشد. در این روش تمامی محتویات کاسه چشم به همراه عضلات اطراف چشم و بافت چربی و ساختار‌های اطراف چشم تخلیه شده و در بعضی موارد حتی پلک‌ها هم ممکن است برداشته شود. در موارد شدید‌تر حتی امکان خروج بافت‌های اوربیت و رزکسیون استخوان‌های اوربیت نیز هست. بعد از این جراحی بیمار نیاز به جراحی پلاستیک خواهد داشت.
پس از عمل تخلیه چشم در دو روش اول بیمار با کمبود حجم در کره چشم مواجه می‌شود. حجم کره چشم معمولاً بین ۳ تا ۴ سی سی می‌باشد. در مرحله اول و طی عمل جراحی ما این کمبود حجم را با قرار دادن یک جسم کروی داخل کاسه چشم جبران می‌کنیم. این اجسام کروی در ابتدا از جنس شیشه و پلاستیک بودند. امروزه با پیشرفت دانش و فناوری مواردی موجود است که عروق می‌تواند داخل آن رشد کرده و حتی پس از مدتی شبیه بافت‌های بدن شود. پس از قرار دادن ایمپلنت چشمی داخل کاسه‌ی چشم و در صورت تشخیص پزشک، دوختن عضلات بر روی این ایمپلنت، محتویات توسط تنون و ملتحمه به طور کامل پوشانده شده و جراحی به اتمام می‌رسد.
پس از بهبود ملتحمه و گذراندن دوره نقاهت جراحی که تقریباً بین ۴ تا ۸ هفته زمان می‌برد بیمار به شرکت سازنده پروتز ارجاع داده می‌شود تا قالب‌گیری صورت گرفته و پروتز مناسب جهت قرارگیری در فضای بین پلک‌ها تهیه شود.
عوارض تخلیه چشم
از عوارض عمل تخلیه چشم به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:
۱- ترشحات چشمی: در اثر عفونت، التهاب مزمن ملتحمه، خروج ایمپلنت و خشکی چشم می‌تواند اتفاق بیفتد.
۲- محدود شدن حرکات چشمی: براساس روش‌های مختلف تخلیه چشم این محدودیت حرکتی می‌تواند متفاوت باشد.
۳- گود شدن چشم: در اثر کاهش حجم چشم و عدم پر شدن مناسب با حجم کافی ممکن است دچار گود افتادگی چشم و عمیق شدن شیار پشت پلک و حتی افتادگی خفیف در پلک شویم.
۴- عدم جاگیری پروتز: التهاب طولانی مدت در ملتحمه باعث جمع شدن محل قرارگیری پروتز (سوکت) می شود که در نهایت منجر به بیرون افتادن پروتز از جای خود می‌شود. ترمیم این عارضه بسیار مشکل است و حتی در مواردی نیاز به پیوند مخاط از دهان می‌باشد.
۵- خروج ایمپلنت و عفونت: در صورت سایش طولانی مدت ملتحمه توسط پروتز، ایمپلنت دچار عفونت شده و در این موارد باید ایمپلنت خارج شده و به جای آن از ایمپلنت جدید یا بافت چربی و زیرجلدی استفاده کرد.
۶- امکان پتوز وجود دارد: در بعضی موارد بعد از عمل تخلیه چشم افتادگی پلک اتفاق می‌افتد.
۷- ایجاد مشکلات روحی
۸- خونریزی
۹- دشواری در بستن چشم‌ها
۱۰- نیاز به جراحی‌های تکمیلی
بیشتر بخوانید: لنز چند کانونه داخل چشمی برای اصلاح دید نزدیک و پیرچشمی