درمان آب مروارید (کاتاراکت)

آب مروارید یا کاتاراکت چیست؟

آب مروارید یا کاتاراکت یکی از شایعترین علل کاهش دید می باشد. این بیماری بدلیل کدورت عدسی چشم بوجود می آید. آب‌ مروارید به معنی این است که عدسی چشم شفافیت خود را از دست داده است. طبعا زمانی که عدسی چشم کدر شود، تصویر خوبی روی شبکیه تشکیل نمی‌شود و در نتیجه شخص تصاویر را کدر و مات می‌بیند. حتی در مواردی عدسی بیمار کاملا سفید شده که به آن آب مروارید رسیده گفته می شود و باید هر چه زودتر عمل شود. بنابراین در اکثر موارد عمل جراحی اورژانسی نیست و بر اساس نیاز بیمار به دید بهتر انجام می‌شود.

علت آب مروارید چیست؟

مهمترین علت ایجاد آب مروارید افزایش سن است. ولی عوامل دیگری مانند نور ماورابنفش، ضربه، داروها (بخصوص کورتون) و دیابت می تواند عامل ایجاد کننده و یا تسریع کننده آب مروارید باشند.

آب مروارید چه علائمی ایجاد می کند؟

مهمترین شکایت بیماران مبتلا به آب مروارید کاهش دید تدریجی است. البته در بعضی بیماران کاهش دید بصورت ناگهانی تشدید یابد. همچنین بعضی از بیماران از پخش نور یا عدم تحمل نور مستقیم شکایت دارند.

چگونه از آب مروارید پیشگیری کنیم؟

برای پیشگیری از آب مروارید و یا به تاخیر انداختن بروز آن استفاده از عینک آفتابی، مراقبت از ضربه به چشم، عدم مصرف سیگار، کنترل صحیح دیابت و تغذیه سالم و متعادل توصیه می شود.

چه موقع باید آب مروارید را عمل کرد؟

در صورتی که بیمار از میزان دید فعلی شکایت داشته باشد و یا دید فعلی با توجه به شغل بیمار کم باشد، فرد باید عمل جراحی آب مروارید شود.
در بعضی موارد آب مروارید سبب علائمی مانند پخش نور و اختلال دید در نور مستقیم می شود که برای بیمار آزار دهنده است و ممکن بیمار حتی با دید خوب درخواست عمل جراحی کند. در موارد شدیدتر بیماری آب مروارید و یا در مواردی که نیاز به مشاهده و یا درمان شبکیه وجود دارد، پزشک جراح ممکن است به بیمار توصیه می کند که عمل جراحی زودتر انجام شود. همچنین در مواردی که آب مروارید باعث ایجاد آب سیاه شده باشد، عمل زودتر ضروری است.در مواردی که آب مروارید یک چشم عمل شده است، عمل جراحی آب مروارید چشم مقابل، در بهبود دید دوچشمی بسیار موثر است. درصورتی که بیمار برای عمل آب مروارید خیلی دیر اقدام کند ممکن است عمل جراحی مشکل تر و با احتمال عوارض بیشتری همراه باشد.

روش درمان آب مروارید چگونه است؟

متاسفانه در حال حاضر درمان دارویی برای آب مروارید وجود ندارد و تنها راه درمان آن عمل جراحی است.
عمل جراحی آب مروارید بروش پیشرفته فیکو انجام می شود. در عمل فیکو عدسی کدر شده به قطعات کوچک خرد شده و از داخل چشم خارج می شود. در این روش معمولا عمل بیمار با قطره بی حسی انجام می شود و نیاز به بخیه چشم وجود ندارد. بنابراین دوران نقاهت بعد از عمل در این روش کوتاه است. عمل جراحی آب مروارید یکی از موفق ترین و ایمن ترین عمل های جراحی در پزشکی است.

آیا آستیگماتیسم را می توان همزمان با عمل کاتاراکت اصلاح کرد؟

در فردی که دچار کاتاراکت یا آب مروارید قابل توجه است و نیاز به عمل کاتاراکت دارد، می توان با اندازه گیری دقیق لنز داخل چشمی دوربینی و نزدیک بینی را اصلاح نمود. اما لنزهای داخل چشمی متداول، آستیگماتیسم بیمار را اصلاح نمی کند و بعد از عمل بیمار نیاز به عینک برای اصلاح دید دور دارد. لنزهای توریک، آستیگماتیسم را در حین عمل کاتارکت اصلاح می کنند. برای اندازه گیری قدرت لنز مناسب برای اصلاح آستیگماتیسم، نیاز به تصویر برداری قرنیه است. استفاده از این لنزها در کاهش نیاز به عینک بسیار موثر هستند و اصلاح آستیگماتیسم را بصورت دائمی انجام می دهند.

آیا دید نزدیک را می توان همزمان با عمل کاتاراکت اصلاح کرد؟

در چند سال اخیر در زمینه لنزهای داخلی چشمی پیشرفت های زیادی اتفاق افتاده است. لنزهای چند کانونه همزمان دید دور و نزدیک مطلوبی برای بیمار فراهم می آورند و بیمار نیاز به عینک نزدیک بعد از عمل کاتارکت ندارد. استفاده از این لنزها در کشورهای پیشرفته افزایش یافته است و با رضایت بالای بیماران همراه بوده است. خوشبختانه این لنزهای پیشرفته و معتبر در کشورمان در دسترس می باشد.

دوران نقاهت بعد از عمل آب مروارید چگونه است؟

بیمار معمولا بعد از عمل آب مروارید در روز اول کمی درد و سوزش دارد و دید بیمار بسرعت در چند روز اول افزایش می یابد.
بعد از عمل آب مروارید نیاز به استفاده از قطرهای چشمی است. بیمار برای حدود یک هفته قطره آنتی بیوتیک استفاده می کند و برای حدود یک ماه نیاز به استفاده از قطره ضد التهاب ( کورتون) می باشد. پرهیز غذایی خاصی وجود ندارد. داروهای خوراکی که با تجویز پزشک برای بیماریهای عمومی قبلی تجویز شده است، باید ادامه پیدا کند.

استفاده از محافظ در یک هفته اول بعد از عمل بخصوص در حین خواب توصیه می شود تا از ضربه به چشم جلوگیری شود. بهتر است در چند روز اول بعد از عمل از ورود آب داخل چشم جلوگیری شود.
در صورتی که دید بیمار مناسب باشد و بیماری درد و اشک ریزش نداشته باشد می تواند فعالیت های روزمره را بتدریج شروع کند. کار در محیط های آلوده و یا در محل هایی که احتمال ضربه به چشم وجود دارد بخصوص در یک هفته اول توصیه نمی شود.

احتمال عوارض بعد از عمل آب مروارید کم است اما خطرناک ترین عارضه عفونت است. احتمال عفونت بعد از عمل آب مروارید حدود یک نفر از ده هزار نفر است. علائم عفونت شامل درد، قرمزی چشم، اشک ریزش و ترشحات چشمی و تاری دید است. در صورت بروز ناگهانی هر کدام از این علائم فرد باید بصورت اورژانسی به چشم پزشک مراجعه کند.

برای توضیحات بیشتر میتوانید مطلب زیر را مطالعه فرمایید:

استفاده از لنزهای پیشرفته در عمل جراحی آب مروارید (کاتاراکت) چه مزایایی دارد؟